De keuze om fruit en groente te eten zoals de natuur het bedoeld heeft is geen gemakkelijke opgave. Het overgrote deel van de producten die in de supermarkt verkrijgbaar zijn, worden – tenzij speciaal aangegeven – tegenwoordig geproduceerd met behulp van pesticiden en kunstmatige mest. Ook al hebben de meeste boeren het gevoel dat ze geen keuze hebben, omdat ze anders niet kunnen voldoen aan de vraag, laat onderzoek nu zien dat het gebruik van dit soort middelen wel degelijk een effect heeft op onze gezondheid. Door te begrijpen hoe dit invloed heeft op ons lichaam kunnen we iedereen helpen om een goede keuze te maken wat betreft het kopen van producten.
WAAROM VINDEN WE CHEMICALIËN IN ONS VOEDSEL?
Volgens Europese regelgeving zijn pesticiden stoffen die gebruikt worden om “planten te beschermen tegen schadelijke organismen – door het organisme te doden of op een andere manier ervan te verhinderen dat het schade aanricht, en het natuurlijke vermogen van de planten om zichzelf te beschermen tegen deze schadelijke organismen te vergoten, of om concurrerende planten zoals onkruid te doden.”
Het gebruik van pesticiden gaat een lange tijd terug. Het eerste, geregistreerde gebruik van insecticiden is van ongeveer 4500 geleden door de Soemeriërs, die zwavelverbindingen gebruikten om insecten en mijten onder controle te houden, en ongeveer 3200 jaar geleden gebruikten de Chinezen kwik- en arsenicumverbindingen tegen lichaamsluizen (1).
De agrarische en voedselindustrie gebruiken pesticiden om hun gewassen te beschermen tegen ongedierte, zoals insecten, onkruid, schimmels en ander ongedierte, en tegen ziekten.Wanneer pesticiden op de gewassen worden aangebracht, blijven er resten zitten op het groente en fruit. Sommige pesticiden zijn zelfs speciaal ontworpen om door de schil heen te gaan, om zo het vruchtvlees en de binnenkant van de groente te kunnen beschermen.
Deze producten worden ook voor andere doelen gebruikt, zoals openbare groene plekken als parken, grasvelden, tuinen en sportvelden.
PESTICIDEN – HUN INVLOED OP HET LICHAAM
Pesticiden die gebruikt worden door boeren en door onszelf voor thuis en in de tuin zijn schadelijke stoffen en helaas kunnen ze meer schade aanrichten dan alleen aan het ongedierte waar ze voor bedoeld zijn. Ze zijn mogelijk giftig, en blootstelling aan pesticiden wordt in verband gebracht met een reeks aan ernstige ziekten onder mensen, van ademhalingsproblemen zoals astma, neurodegeneratieve ziekten zoals Parkinson, verminderde vruchtbaarheid tot kanker (2). Onderzoek laat een risico op kankerontwikkeling bij kinderen zien, waarvan de ouders blootgesteld zijn aan pesticiden (3). Bovendien is nu ook uit goed onderzoek gebleken dat sommige pesticiden werken als hormoonverstorende stoffen en daarom dus onze hormoonbalans kunnen beïnvloeden (4). Deze verstoringen kunnen de oorzaak zijn van kankertumoren, geboorteafwijkingen, en andere ontwikkelingsstoornissen.
Pesticiden kunnen ons lichaam binnenkomen via onze mond, longen en huid. Een zwangere vrouw kan haar ongeboren baby eraan blootstellen via de placenta en ook haar borstmelk kan vergiftigd zijn (5). Afhankelijk van de ernst van de blootstelling, kunnen we er huidirritatie, ademhalingsproblemen, spijsverteringsproblemen, geestelijke verwarring, spierpijn en nog meer van krijgen... Dit gebeurt wanneer de dosis hoog en merkbaar is. Maar ook met blootstelling aan lage hoeveelheden over langere tijd is het gevaar aanwezig. Gezondheidsproblemen kunnen zich langzaam ontwikkelen en het kan moeilijk zijn om de exacte oorzaak ervan te vinden.
Ook bestaat er het zogenoemde “cocktail effect”: het cumulatieve effect van meerdere pesticiden waar een persoon aan blootgesteld wordt. Veel onderzoeken richten zich op één stof, maar er zijn weinig over het effect van de combinaties aan pesticiden die dagelijks in onze omgevingen gebruikt worden.
PESTICIDEN EN PLANEET AARDE
Pesticiden die op gewassen aangebracht worden kunnen in de grond terecht komen, en daarmee ons drinkwater, planten en bomen vergiftigen. Ze tasten leefgebieden aan en dragen bij aan het verlies aan biodiversiteit, inclusief enorme vermindering in de populaties van insecten, vissen en vogels (6). Dit geldt ook voor bijen, die essentiëel zijn voor ons leven. Volgens de organisatie Sustain “zijn bijen ’s werelds meest belangrijke bestuivers van voedselgewassen. De schatting is dat een derde van het voedsel wat we dagelijks eten afhankelijk is van bestuiving van vooral bijen, maar ook andere insecten, vogels en vleermuizen”. Er is helaas sterk bewijs voor het verband van het gebruik van pesticiden en de vermindering van de bijenpopulatie (7).
Volgens grondonderzoeker Dr. Elaine Ingham, “heeft het overmatige gebruik van chemische mesten en pesticiden een effect op de grond-organismen die vergelijkbaar is met het overmatige gebruik van antibiotica door mensen. Willekeurig gebruik van chemicaliën kan een aantal jaren werken, maar na een tijd zijn er niet meer genoeg goede grond-organismen over om voedingsstoffen vast te kunnen houden” (8).
Een ander interessant punt dat gedeeld wordt door de World Health Organisation is dat “sommige van de oudere, goedkopere pesticiden jarenlang in de grond en in het water blijven. Deze chemicaliën zijn verboden voor agrarisch gebruik in ontwikkelde landen, maar worden nog steeds gebruikt in veel ontwikkelingslanden”.
Dus als we kijken naar de impact van pesticiden op lange termijn, hebben we te maken met een ernstige situatie. Een manier om blootstelling te vermijden is het kiezen voor biologisch voedsel, wat niet is geproduceerd met behulp van schadelijke pesticiden.
STAPPEN OM BLOOTSTELLING TE VERMINDEREN
Als je bezorgd bent over de invloed van pesticiden op jouw gezin, zijn hier een aantal stappen die je kunt volgen om blootstelling te verminderen:
-
Koop biologisch en lokaal geproduceerd groente en fruit.
-
Was alle groente en fruit grondig voor gebruik.
-
Check welke groente en fruit grotere niveaus aan pesticiden-residu’s bevatten. Een goede website hiervoor is: https://www.ewg.org/foodnews/. Hier vind je een lijst met groente en fruit die de meeste pesticiden bevatten en ook een lijst met groente en fruit die het minst bevatten (Clean 15 en Dirty 12).
-
Als je de ruimte hebt: kweek je eigen fruit en groente. Tomaten en aardbeien groeien goed in potten op je balkon.
-
Doe je schoenen uit bij de deur, om het verspreiden van pesticiden in je huis of appartement te voorkomen.
BIOLOGISCH – GOED VOOR HET LICHAAM EN HET MILIEU
Het voedsel dat we in ons lichaam stoppen zou zo puur en onaangetast mogelijk moeten zijn. Als we kiezen voor biologische producten van kwaliteit, kunnen we echt van de gezonde eigenschappen van deze ingrediënten genieten en bovendien beschermen we daarmee ook onze planeet voor toekomstige generaties. Bij Lifefood zijn we toegewijd aan het produceren van de best mogelijke producten terwijl we ons milieu respecteren. Al onze producten worden gemaakt met biologische ingrediënten en onze productiemethoden zijn ontwikkeld om alle voedingsstoffen te bewaren, zodat jij en je familie hier optimaal van kunnen profiteren.
Bronnen:
-
The History of Pesticides, Organic Pesticides, September 19th 2008
-
Sanborn, M. et al (2017). “Non-cancer health effects of pesticides: Systematic review and implications for family doctors.” Canadian Family Physician, Vol 53: 1712-1720.
-
Vinson F et al (2011). Exposure to pesticides and risk of childhood cancer: a meta-analysis of recent epidemiological studies. Occup Environ Med; 68(9):694-702. doi: 10.1136/oemed-2011-100082.
-
Mnif, W., et al. (2011). Effect of endocrine disruptor pesticides: a review. International journal of environmental research and public health, 8(6), 2265–2303. doi:10.3390/ijerph8062265
-
Pronczuk J et al (2002). Global perspectives in breast milk contamination infectious and toxic hazards. Environ Health Perspect, 110:A349.
-
Ewald J.A. et al., (2015), ‘Influences of extreme weather, climate and pesticide use on invertebrates in cereal fields over 42 years’, Global Change Biology 21(11):3931-3950
-
Aizen, M. A., & Harder, L. D. (2009). The global stock of domesticated honey bees is growing slower than agricultural demand for pollination.Current Biology, 19, 915–918.
-
Aktar, M. W., Sengupta, D., & Chowdhury, A. (2009). Impact of pesticides use in agriculture: their benefits and hazards. Interdisciplinary toxicology, 2(1), 1–12.
